مراجع قضایی دادگستری

مراجعه ما به مراجع قضائی یا برای شکایات از جرمی است ، یا برای مطالبه حقی جرم فعل یا ترک فعلی است که قانون برای آن مجازاتی تعیین کرده باشد .

نظیر سرقت ، کلاهبرداری ، ضرب جرح ، وقتی نسبت به ما جرمی واقع شود به ( دادگاه عمومی ) شکایت می کنیم .

به طور کلی دادگاه ها به دو دسته تقسیم می شوند :

1)       دادگاه های عمومی حقوقی  

2)       دادگاه های عمومی _ جزایی  یا کیفری  

و در دعاوی نیز از لحاظ علت وقوع آنها و نحوه رسیدگی و نتیجه آن نیز به دودسته تقسیم می شود :

1) دعوی کیفری

2) دعوی مدنی

1_1) در دعاوی کیفری و رسیدگی دادسرا و دادگاه های جزایی با تنظیم شکواییه که شامل نام شاکی ، متهم و محل وقوع جرم است و ارایه آن به دادسرا شروع میشود ، سپس با ابطال مبلغ هزارریال تمبر قانون و با دستور دادستان یا معاون وی در قسمت ارجاع دادسرا ، رسیدگی به آن آغاز می گردد . کلانتری وظیفه کشف جرم و دستگیری متهم با متهمان را دارد . دادیار در جرایم سبک مساله را تحقیق می کند و بازپرس در جرایم سنگین و شدید  به تحقیقات می پردازد . اگر دادیار یا بازپرس ، پس از خاتمه تحقیقات به بی گناهی متهم یا جرم نبودن عمل وی پی ببرند ، قرارمنع تعقیب وصادرو اگر به این نتیجه برسند که عمل ارتکابی،جرمی است که توسط متهم واقع شده،قرار مجرمیت او صادر می کنند .سپس دادستان با توجه به قرار مجرمیت برای متهم کیفر خواست صادر و پرونده را برای صدور حکم و تعیین مجازات به دادگاه کیفری ارسال می کند . دادگاه کیفری پس از رسیدگی به پرونده و بررسی دلایل دادسرا و دفاعیات متهم یا وکیل وی ،حکم بر برائت (بی گناهی ) یا مجرمیت و تحمل مجازات صادر می کند ، در این مرحله ممکن است با تجدید نظر خواهی یکی از طرفین پرونده برای رسیدگی مجدد به دادگاه های تجدید نظر (مستقر در مرکز استانی که دادسرا و دادگاه به موضوع رسیدگی کرده است ) ارسال شود و در مرجع تجدید نظر رای قطعی صادر میشود .

طرح دعاوی مدنی و رسیدگی دادگاه های حقوقی

دعوای حقوقی با تقدیم فرم مخصوصی که به دادخواست معروف است شروع می شود .خواهان میتواند قبل از تقدیم دادخواست ، حق خود را به وسیله اظهار نامه نیز مطالبه کند . برای اقامه دعوای حقوقی باید هزینه دادرسی به شرح زیر به صورت ابطال تمبر مخصوص پرداخت شود . دعاوی که خواسته آن تا مبلغ ده میلیون ریال باشد، معادل یک ونیم درصد ارزش خواسته و دعاوی بیش از مبلغ ده میلیون ریال به نسبت مازاد بر آن دو درصد ارزش خواسته ، برای مرحله تجدید نظر و اعنراض به حکم ، سه درصد به نسبت ارزش محکوم به دادخواست به دفتر دادگاهی که صالح رسیدگی به دفتر دادگاهی که صالح رسیدگی به موضوع است ، تقدیم می شود و در نقاطی که دادگاه شعبه های متعدد دارد ،به دفتر شعبه اول تسلیم می شود . با ارجاع دادخواست به یکی از شعبات دادگاه های عمومی ، حقوقی و پس از بررسی پرونده توسط مدیر دفتر دادگاه و کامل تشخیص دادن اسناد مدارک ، به دستور رئیس دادگاه ،احضاریه وقت رسیدگی برای طرفین ارسال می شود . دادگاه حقوقی پس از دعوت طرفین و رسیدگی به ادعا خواهان و دفاعیات خوانده ، حکم خود را بر محکومیت خوانده یا برائت او را صادر می کند . کسی که رای به ضرر او صادر شده ، حق دارد تا ظرف بیست روز از رویت رای به آن اعتراض کند و پرونده جهت رسیدگی مجدد به دادگاه تجدید نظر استان ارسال خواهد شد . در این مرحله پرونده دوباره بررسی و حکم قطعی صادر می شود . توجه به این مسله ضروری است که به دلیل پیچیدگی و تخصص بودن رسیدگی به دعاوی و با توجه به ارزش و اهمیت موضوع خواسته یا دعوی بهتر است که از راهنمایی و خدمات وکیل دادگستری استفاده شود . زیرا حضر وسیل در محاکم و حقوقی میتواند موجب تامین حقوق طرفین در رسیدگی شود . هرکس میتواند برای خود در دعاوی مدنی کیفری مطابق قانون وکیل انتخاب و معرفی کند .